Laadpalen snel en doordacht plaatsen? Met de SOLVA laadpaalkaart!
Vanaf 2029 moeten alle nieuwe wagens in Vlaanderen elektrisch zijn. Om tegemoet te komen aan de hoge laadvraag die daaruit voortvloeit, wil Vlaanderen 35.000 (semi)publieke laadpalen in gebruik tegen 2025. De lokale besturen moeten aangeven welke locaties geschikt zijn voor de uitgebreide laadpaalinfrastructuur. Daarom ontwikkelt SOLVA laadpaalkaarten, voor een strategische plaatsing van de palen. Al 10 lokale besturen sprongen mee op de kar. Zij beschikken nu over een duidelijke visie om toekomstige vragen te beantwoorden en zelf laadpalen aan te vragen. Zo kunnen zij de doelstellingen inzake laadinfrastructuur halen: de laadbehoefte 2025 en de doelstellingen uit het lokaal energie- en klimaatpact.
Geschikte laadlocaties in kaart gebracht
De laadpaalkaart van SOLVA komt tegemoet aan de uitdagingen van lokale besturen in het kader van de concessie voor de plaatsing van laadpalen met een normaal vermogen op het openbare domein. De kaart is een visiedocument dat op doordachte wijze visualiseert waar laadpalen wenselijk en strategisch geplaatst kunnen worden, om een wildgroei aan laadinfrastructuur te voorkomen.
Bij de ontwikkeling van de kaart werd veel aandacht besteed aan de verkeerstechnische aspecten en de plaats van de laadinfrastructuur op het openbaar domein. Laadpalen worden bij voorkeur op parkings voorzien, en straten best minimaal belast. Als er geen andere optie is dan straatparkeren, adviseert SOLVA om de laadinfrastructuur op de weg te installeren en niet op het voetpad.
Met in totaal meer dan 1000 uitgetekende laadlocaties bouwde SOLVA heel wat ervaring op.
Laadhubs volgens ‘Paal volgt paal’
De laadpaalkaart van SOLVA brengt ook de mogelijkheden om laadhubs uit te bouwen in beeld. Dat zijn strategische locaties waar meerdere laadpalen volgens het principe ‘Paal volgt paal’ kunnen staan. Het voordeel: de laaddhub biedt meer kans om een vrij laadpunt te vinden, en dus is er minder zoekverkeer. Zo ziet de netbeheerder Fluvius ook duidelijk waar aanpassingen aan het elektriciteitsnet het meest nodig zijn. Naast uitbreidingsmogelijkheden voor laadinfrastructuur bieden laadhubs ook opportuniteiten voor deelmobiliteit.
In totaal heeft SOLVA verspreid over de 10 steden en gemeenten al 157 laadhubs gedefinieerd.
Centrumvisie voor steden
Voor de steden Aalst, Geraardsbergen en Zottegem ontwikkelden we een centrumvisie. Steden hebben te maken met een hoge densiteit aan wooneenheden in combinatie met een gebrek aan ruimte voor laadinfrastructuur en een capaciteitsprobleem.
Om een mozaïek aan laadlocaties te voorkomen, definieerden we prioritaire laadlocaties: grotere parkings met ruimte voor meerdere, gecentraliseerde laadpalen. Bij verzadiging kunnen kleinere parkings de missing link vormen in het laadpaalnetwerk. Pas als alle parkings samen niet beantwoorden aan de toekomstige vraag, worden minder gunstige locaties op het openbaar domein overwogen.
Proactief beleid
De gerealiseerde laadpaalkaarten worden gedeeld met het departement Mobiliteit en Openbare Werken en met de Charge Point Operator. Zo wordt de visie van het lokaal bestuur ingezet om de uitrol van laadpalen actief te sturen bij het proces ‘paal volgt wagen’.
De CPO moet zelf geen voorstellen voor laadlocatie onderzoeken en uitwerken, maar kan dankzij de kaart snel schakelen in het proces van de Paal volgt Wagen-aanvraag. Bovendien hebben de lokale besturen op basis van de laadpaalkaart een aantal prioritaire strategische locaties ingediend via de voorstellen voor strategische plaatsing.
Versnelling in de uitrol
De laadpaalkaart blijft razend actueel en de uitrol zal de komende maanden een paar versnellingen hoger schakelen. De grootste vertraging situeerde zich tot nu toe bij de aansluiting op het elektriciteitsnet. Maar nu de netbeheerder Fluvius verbeteringen heeft aangebracht, zit er meer snelheid in de recente dossiers.
Bovendien wordt nu ook gestart met een systematische uitrol van laadpalen volgens het Paal volgt Paal-principe. Waar de bestaande laadpalen druk bezet zijn, worden palen bijgeplaatst. Het Departement MOW start met de analyse van de data en zal geleidelijk plaatsingsopdrachten geven waar de laadbehoeften uit de cijfers het grootst blijken. Zoals voor Paal volgt Wagen gaan de locatievoorstellen van de concessiehouders daarna richting de wegbeheerder.
Nieuwe en lopende trajecten
Er kunnen nog altijd nieuwe trajecten opgestart worden voor lokale besturen die nog niet beschikken over de SOLVA laadpaalkaart. Lokale besturen die er wél over beschikken, kunnen ze actueel houden door bij de SOLVA exporten het QGIS-bestand van de kaart op te vragen en zelf gerealiseerde laadpalen toe te voegen.
SOLVA laadpaalkaarten in cijfers
Cijfers MOW over de uitrol laadpalen op publiek domein (bron):
In een jaar tijd (tot eind september 2023) werden door het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) 2.993 plaatsingsopdrachten gegeven. 2.547 e-rijders hebben het voorbije jaar een Paal volgt Wagen-aanvraag ingediend. Bovendien heeft 80% van de lokale besturen ondertussen voorstellen voor strategische plaatsing ingediend. Dat resulteerde eind september in 2.669 voorgestelde locaties.
Wat zeggen de besturen?
Niemand die beter kan verwoorden hoe het met de SOLVA laadpaalkaarten verloopt dan de gebruikers natuurlijk. Daarom geven we enkele van hen het woord.
Denderleeuw, mobiliteitsambtenaar Nele Smekens:
We gebruiken de laadpaalkaart bij iedere aanvraag die binnenkomt via Paal volgt Wagen en hebben zelf in september aanvragen voor laadpalen op strategische locaties ingediend waar het volgens ons eenvoudig te realiseren is. Bij elke aanvraag koppelt Engie een locatievoorstel naar de gemeente. Door middel van de laadpaalkaart kunnen we hierover veel beter en vlotter een advies formulieren naar het college.
We kijken met een gerust hart naar de uitdagingen van de laadinfrastructuur in de toekomst. Het enige probleem blijft het aansluiten van de laadpalen door Fluvius, daar is een grote achterstand waar weinig beweging in te krijgen is vanuit de gemeente. Dankzij de GIS-bestanden die SOLVA ons bij de oplevering van de laadpaalkaart heeft bezorgd, kan onze dienst ICT de kaart actualiseren. Zodra de nieuwe laadpalen aangesloten zijn, zal de dienst ICT ze toevoegen op de kaart.
Zottegem, mobiliteitsambtenaar Kim Droesbeke:
In 2023 hebben we zeker en vast nuttig gebruik kunnen maken van onze laadpaalkaart. Tussen de locatievoorstellen van Engie zitten regelmatig moeilijke casussen waarrond discussie kan ontstaan. Met de laadpaalkaart hebben we een visiedocument waarop we ons kunnen beroepen om de voorstellen af te toetsen en waarmee we een weldoordacht advies kunnen formuleren.
We zijn opgelucht dat alvast de uitdaging voor de plaatsing van laadinfrastructuur hiermee ondervangen wordt, want behalve het vinden van een geschikte locatie zullen in de toekomst nog vele andere uitdagingen getackeld moeten worden. Zoals meer regelgeving omtrent het laadpaalkleven, of het al dan niet betalend of beperkt parkeren op parkeerplaatsen voorbehouden om elektrisch te laden.
Wij zijn zeer tevreden met de dienstverlening en blij dat we, indien er vragen of onduidelijkheden zijn, ook nog steeds terecht kunnen bij SOLVA.
Lede, mobiliteitsambtenaar Peter Govaert:
De aanvragen worden getoetst aan de laadpalenkaart. Het was de bedoeling dat deze laadpalenkaart ter beschikking staat van AWV zodat zij bij de aanvraag al rekening konden houden met de bepaling van de locatie. Uiteraard zijn we tevreden over de dienstverlening.
Kruisem, afdelingshoofd infrastructuur Peter Martens:
We gebruikten de kaart om proactieve voorstellen in te dienen voor het plaatsen van laadpalen op strategische locaties. Dankzij de laadpaalkaart kan de procedure voor het aanvragen van een laadpaal vlot verlopen. Nu moeten Engie en Fluvius sneller volgen met de plaatsing. We zijn heel tevreden over de dienstverlening. Met de GIS-bestanden willen we zeker en vast verder aan de slag om de laadpaalkaart actueel te houden bij nieuwe realisaties van laadpalen op ons grondgebied.
