Leg je een nieuwe waterdoorlatende oprit aan? Daar komt heel wat bij kijken. In dit artikel vertellen we je hoe je dit doet volgens de regels van de kunst!

Hou eerst en vooral bij de keuze van het materiaal rekening met de te verwachten belasting om verzakkingen en ongelijkheden tegen te gaan. Bij zeer hoge belasting kunnen grasdallen barsten en is waterdoorlatende verharding door zijn poreus karakter niet altijd geschikt. Maar in dit voorbeeld gaan we uit van een oprit geschikt voor voertuigen <3.5 ton en daar horen dus geen vrachtwagens bij.

Met de vernieuwde Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening Hemelwater die van kracht is sinds 2 oktober 2023 is de wetgeving rond hemelwater dat op verharding valt gewijzigd. De belangrijkste regel hierbij is dat hemelwater maximum ter plaatse moet gehouden worden. 

De regelgeving is van toepassing bij de heraanleg van verharding, bij uitbreiding en bij nieuwe verharding.

Bekijk de opbouw als een totaalpakket, van onder tot boven. Deze bestaat uit de ondergrond, eventueel een onderfundering, een fundering en een straatlaag, waarop dan het uiteindelijke bestratingsmateriaal komt.

Ondergrond

Voor een waterdoorlatende oprit moet de ondergrond ook waterdoorlatend zijn.  Zandgrond, zandleem en lemig zand is voldoende waterdoorlatend.  Leem en klei heel wat minder, pas de onderfundering hierop aan.

Op internet vind je verschillende methodes of webpagina’s om te weten te komen uit welk materiaal de ondergrond bestaat.

Onderfundering

Is de ondergrond van leem of klei, leg dan zeker een onderfundering aan. Deze laag buffert het water totdat het in de bodem geïnfiltreerd is en zorgt voor bijkomende draagkracht.  Ze bestaat doorgaans uit 30 tot 40 cm steenslag.       

Fundering

De fundering voert het infiltrerende water naar de onderfundering of de ondergrond af en zorgt voor de draagkracht van de verharding. De dikte van de laag hangt af van de (verkeers)belasting. Voor een klassieke oprit bij een woning is de verkeersbelasting beperkt en volstaat een fundering van bijvoorbeeld 15 cm ongebonden steenslag (vb. dikte 0/32mm). Deze steenslag kan bestaan uit kalksteen, porfier, zandsteen, gebroken grind,…

Tracht het gebruik van stabilisé te beperken en als je stabilisé gebruikt, neem dan 1 deel cement, 8 delen zand. Stabilisé is een zogenaamde semi-verharding. Zo’n verharding bestaat uit semi-ondoorlaatbare materialen die de essentiële ecosysteemfuncties van de bodem verloren doen gaan. Cement is het belangrijkste bestanddeel van beton, goed voor maar liefst 6 procent van de totale menselijke CO2-uitstoot. Het is een zware en grotendeels onzichtbare vervuiler, die best met mate gebruikt wordt.

Is de ondergrond beperkt doorlaatbaar en dus van leem of klei, moet een afvoer geplaatst worden tussen de fundering en de onderfundering, een ‘noodoverlaat’, die ervoor moet zorgen dat de fundering niet langdurig onder water staat. Deze noodoverlaat moet in principe minder diep zitten dan 30 cm onder maaiveldniveau. Als dat toch nodig is om technische redenen (omdat het funderingspakket dieper is dan 30 cm voor zware belastingen bv.), dan moet hiervoor een uitzondering aangevraagd worden bij je vergunningsaanvraag. De afvoer mag zich in elk geval niet onder de gemiddelde hoogste grondwaterstand bevinden.

Straatlaag

De laag net onder het bestratingsmateriaal moet voldoende waterdoorlatend zijn, mag niet in de onderliggende fundering weggedraineerd worden, en mag niet verbrokkelen onder de verkeersbelasting. De straatlaag is na verdichting 3 – 4 cm dik, en is meestal samengesteld uit gebroken steenslag.

De straatlaag voor een oprit met siergrind kan bijvoorbeeld bestaan uit 6 cm drainerende zand.

Vermijd stabilisé omwille van de hierboven vermelde redenen.

Bij de opbouw van de verschillende lagen is het ook belangrijk de grootte van de steenslag/kiezels van de verschillende materialen goed op elkaar af te stemmen. Zodat te kleine kalibers niet verdwijnen in de laag eronder.  Breng indien nodig een waterdoorlatende geotextiel aan tussen de verschillende lagen.

Bestratingsmateriaal

We hebben het al gehad over verschillende soorten bestratingsmateriaal. Wil je jouw oprit afwerken met siergrind, kies dan voor hardere steensoorten zoals porfier. Zachtere stenen veranderen met de tijd in een waterdichte verharding met plassen en sporen tot gevolg.

Stabilisatiematten zijn zeer nuttig bij de aanleg van een oprit met siergrind. Zo’n mat bestaat uit een plaat van zeshoekige cellen die lijkt op een honingraat. Aan de onderzijde is een geotextiel bevestigd. Zo druk je steentjes niet in de grond en groeit onkruid er niet door. Op een oprit kies je het best voor cellen met een hoogte van 4 cm. Voorzie dan een laag van 5 cm siergrind. Siergrind, kiezels of split met een doorsnede van 8 tot 22 mm laat voldoende water door.

Voegvullingsmateriaal

Let op bij de keuze van voegvulling bij waterdoorlatende verharding. Gebruik hard voegvulmateriaal (porfier, basalt, zandsteen) dat niet uitspoelt in de straatlaag. Om te verhinderen dat de poriën zouden verstoppen mag de voegvulling niet de allerfijnste korrels/fractie bevatten. Voegen van grasbetontegels worden gevuld met een specifiek mengsel van teelaarde voor de grasgroei en steenslag voor de waterinfiltratie.

Aandachtspunt bij hellende verharding

Hemelwater moet op het eigen perceel gehouden worden. Enkel bij grondige motivatie mag hiervan afgeweken worden.

De helling van waterdoorlatende verharding mag maximaal 2% bedragen anders is er teveel afstroming en krijgt het water niet de tijd om te infiltreren. Bij een vergunningsaanvraag met een totale verharding van meer dan 1000 m2 moet het project voldoen aan het provinciaal beleidskader. Dan gelden bijkomende voorwaarden, o.a. max 0,5% helling in alle richtingen.

Hellingen van zowel waterdoorlatende als niet-waterdoorlatende verharding groter dan 2%, moeten aangesloten worden op een infiltratievoorziening. Tenzij de verharding natuurlijk afwatert op het omliggende terrein op het eigen perceel. In dat geval moet de onverharde zone rond de verharding minimaal ¼ van de afwaterende zone bedragen.

Bij vragen of twijfel, neem contact op met je gemeente!

 

 

Bronnen en meer info:

https://omgeving.vlaanderen.be/nl/verordeningen/de-gewestelijke-hemelwaterverordening-2023

  • Verharding van meer dan 1000 m² moet voldoen aan het provinciaal beleidskader. Dit vind je hier.

beleidskader POV – versie september 2023 .pdf (oost-vlaanderen.be)