TERUG

Vierkante Meter: iedereen archeoloog!

“Vierkante meter: iedereen archeoloog!” neemt jou samen met jouw buurt mee op tijdreis in je eigen tuin.

Iedereen heeft toch wel al eens gedroomd om Indiana Jones te zijn? Tijdens het weekend van 16-17 september kregen de inwoners van Ruien (Kluisbergen) de kans om een klein archeologisch onderzoek uit te voeren in de eigen tuin of op een publieke plaats in het dorpscentrum. Onder begeleiding van archeologen groeven ze zelf een putje van 1 m² uit en onderzochten ze de bodem.

Een 50-tal inwoners van Kluisbergen onderzochten in september 2023 via een 12-tal proefputjes in hun tuin of op het openbaar domein de geschiedenis van Ruien. Elke vondst vertelt een deel van het verhaal van het dorp: van een stukje schrapnell uit WOI, over een laatmiddeleeuwse versierde scherf tot een werktuig in vuursteen van een jager-verzamelaar. Dat het project inspireert en fascineert blijkt ook uit de ruime persaandacht. Wie graag het videofragment bekijkt uit het VTM journaal kan dit hieronder doen. Op 20 december geven de archeologen een presentatie over de resultaten van het project in het Oud Gemeentehuis in Ruien.


Foto’s Ruien


‘Archeologie als bindmiddel voor de gemeenschap’

Het Vlaamse platteland staat voor vele uitdagingen: de economische en ruimtelijke structuur wijzigt, net als de mentaliteit en lokale cultuur. Daarnaast neemt ook de binding en de betrokkenheid van de bewoners met hun directe leefomgeving af.

Met het project “m². Erfgoedparticipatie als motor voor het versterken van sociale cohesie” wil SOLVA de verbrokkeling van de sociale samenhang tegengaan. Het project wil mensen samenbrengen rond de dorpsgeschiedenis door hen er zelf actief onderzoek naar te laten doen. Archeologie moet zo dienen als bindmiddel voor de gemeenschap.

Zowel in Ruien (in 2023) als in Wortegem (in 2024) zullen inwoners de kans krijgen om een klein archeologisch onderzoek uit te voeren in hun eigen tuin of op een publieke plaats in het dorpscentrum. Onder begeleiding van archeologen gaan de inwoners zelf een putje van 1 m² uitgraven en onderzoeken wat er in de bodem zit. Bij dit onderzoek komen naast het terreinwerk ook andere aspecten kijken, zoals het reinigen en tekenen van vondsten, labelen, determineren, … Door de brede scope van het onderzoek wordt de toegankelijkheid tot deelname vergroot en kan zowel jong als oud participeren.

Het concept waarbij archeologisch onderzoek wordt gebruikt om dorpsgemeenschappen dichter bij elkaar te brengen, is eerder al succesvol gebleken in onder meer het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Het is nu de eerste keer dat dit ook in België zal toegepast worden. Ruien is daarvoor een ideale start: archeologisch onderzoek kon in het verleden al op veel belangstelling rekenen, het dorp biedt heel wat mogelijkheden voor dit onderzoek.


Faq

Kan iedereen hieraan deelnemen?

Elke inwoner van Ruien (Kluisbergen) kan in 2023 deelnemen. Heb je geen eigen tuin om een putje te maken? Luister eens bij je buur, nonkel of kennis, misschien kan je daar wel een putje (helpen) maken.

Waarom worden er enkel putjes in Ruien gemaakt?

Omwille van inhoudelijke en praktische redenen is het onderzoeksproject beperkt tot twee plaatsen. In 2023 ligt de focus op Ruien (Kluisbergen), in 2024 komt Wortegem (Wortegem-Petegem) aan de beurt. Door op een beperkte oppervlakte te focussen, kunnen de gegevens beter gekoppeld worden. Een te grote spreiding van de putjes geeft weinig inhoudelijke informatie. In 2024 zal het project landen in Wortegem.

Ik wil graag meedoen, maar ik kan niet tijdens het voorgestelde weekend. Kan ik zelf een putje maken op een ander moment?

Neen. Omwille van praktische overwegingen moeten de putjes tijdens het “Vierkante meter-weekend” worden uitgegraven. Dat weekend zijn de archeologen van SOLVA ter plaatse om waarnemingen te doen en uitleg te geven bij de putjes. De registratie dient op een gestandaardiseerde manier te gebeuren, wat alleen mogelijk is tijdens het weekend.

Waarom moet ik inschrijven om deel te nemen? Kan ik niet wachten tot het weekend zelf om te beslissen?

Het project wordt door het Agentschap Onroerend Erfgoed aanzien als een echte archeologische opgraving. Daarom moeten alle putjes op voorhand aangemeld worden. Dit wil zeggen dat we de locaties op voorhand al moeten vastleggen.

Wat is het doel van de vragenlijst bij het inschrijvingsformulier? Is dit geen schending van de privacy?

De gegevens die gevraagd worden bij de inschrijvingslink zijn noodzakelijk om de toelatingsaanvraag voor archeologisch onderzoek te doen. Het gaat in hoofdzaak om gegevens die ook publiekelijk toegankelijk zijn (bijvoorbeeld kadastrale informatie).

Wat moet ik voorzien van materiaal?

Een schop, een klein schepje, eventueel een truweel. Indien je dit niet hebt, kan je dat ontlenen tijdens het Vierkante meter-weekend. Je moet zeker geen nieuw materiaal aanschaffen. SOLVA voorziet ook alles voor de registratie van de sporen en vondsten.

Hoe weet ik of ik iets interessant gevonden heb?

Tijdens het “Vierkante Meter-weekend” zullen verschillende archeologen van SOLVA aanwezig zijn. Zij zullen de uitgravingen van de proefputjes begeleiden. Er zullen ook vondstspecialisten aanwezig zijn die uitleg zullen geven over de vondsten. Op die manier kom je onmiddellijk te weten hoe oud je vondsten zijn.

Wat gebeurt er als ik iets speciaal vind, moet ik dat afgeven?

Neen. De eigenaar van de grond, is ook de eigenaar van de vondsten. Je kan er wel voor kiezen om je vondsten te deponeren bij het Onroerend Erfgoeddepot van SOLVA. Daar worden ze in optimale omstandigheden opgeslagen zodat ze ook voor verder onderzoek kunnen gebruikt worden.


Handboek

Please wait while flipbook is loading. For more related info, FAQs and issues please refer to DearFlip WordPress Flipbook Plugin Help documentation.


Het project “Vierkante meter: iedereen archeoloog!” is een onderdeel van het project “m²: Erfgoedparticipatie als motor voor het versterken van sociale cohesie” dat SOLVA vanaf de zomer van 2023 met steun van LEADER Oost-Vlaanderen zal opstarten.

Het onderzoeksproject zet archeologie in als bindmiddel voor de sociale samenhang van de dorpsgemeenschappen in Ruien (2023) en Wortegem (2024). SOLVA Dienst Archeologie zal  onderzoeken of mensen door het bestuderen van kleine archeologisch proefputjes dichter bij elkaar gebracht kunnen worden.


Instagram SOLVA Dienst Archeologie
Facebook SOLVA Dienst Archeologie