Vierkante meter: Iedereen archeoloog! Editie Ruien

Archeologie

Het project ‘Vierkante meter: iedereen archeoloog!” gaf aan de inwoners van Ruien, (gem. Kluisbergen, Oost-Vlaanderen) de kans om als een echte archeoloog te graven naar het verleden van hun dorp. Buurtbewoners gingen samen met de archeologen van SOLVA aan de slag in kleine proefputjes van één bij één meter. In België is het de eerste keer dat via burgerparticipatie zo’n archeologisch onderzoek werd uitgevoerd.

Met veel enthousiasme en met oog voor precisie doorzochten buurtbewoners de ondergrond op zoek naar archeologische aanwijzingen voor wat hen bindt aan hun streek, aan hun dorp én aan elkaar.

Verspreid over het grondgebied van Ruien werden 16 proefputjes van één vierkante meter uitgegraven. Het onderzoek leverde tal van artefacten op. De bijna 800 ingezamelde vondsten bestrijken duizenden jaren van menselijke bewoning. Dit project onderscheidt zich van huidig archeologisch onderzoek door zeer gedetailleerd onderzoek van de ploeglaag en B-horizont. De vondsten omvatten onder andere verschillende fragmenten van gepolijste bijlen of dissels uit de prehistorie, Romeins bouwmateriaal en terra sigillata (luxe aardewerk uit de 1^ste eeuw n. Chr.), Aziatisch porselein en prachtig versierd steengoed uit Raeren, van Belgische makelij dus. Een aantal proefputjes brachten ook niet gekende archeologische sporen aan het licht. Het bewijst nog maar eens dat de ondergrond nog veel onontgonnen informatie bevat.

Deze scherf is gevonden tijdens het onderzoek. Het aardewerk is afkomstig uit het pottenbakkersatelier van Raeren en maakt deel uit van een zogenaamde jaargetijdenfries. De versiering van de scherf komt exact overeen met een fries uit 1583. De IEM op de fries is het huismerk van Ian Emens Mennicken, een bekende en getalenteerde pottenbakkermeester uit Raeren. Hoewel de initialen niet zichtbaar zijn op de in Ruien gevonden scherf, lijkt het er sterk op dat de kruik van zijn hand is. Foto: Dirk Wollaert. Afbeelding van de fries: Creative Common Lizenz.

Het project ‘Vierkante meter: iedereen archeoloog’ toont aan dat kleinschalig burgeronderzoek tot mooie resultaten kan leiden. Zowel archeologisch als sociaal. Bestaat er nu iets mooier dan tijdreizen met je buren? Dicht bij huis maar ver in de tijd.

Ontdek via een wandeling met de Erfgoedapp de resultaten van het project of bekijk hieronder de aftermovie.

Voor meer info: klik hier.

Het project “Vierkante meter: iedereen archeoloog!” is een onderdeel van het project “m²: Erfgoedparticipatie als motor voor het versterken van sociale cohesie” dat SOLVA vanaf de zomer van 2023 met steun van LEADER Oost-Vlaanderen zal opstarten.

Het onderzoeksproject zet archeologie in als bindmiddel voor de sociale samenhang van de dorpsgemeenschappen in Ruien (2023) en Wortegem (2024). SOLVA Dienst Archeologie zal  onderzoeken of mensen door het bestuderen van kleine archeologisch proefputjes dichter bij elkaar gebracht kunnen worden.